Kategori: Güncel Sağlık Bilgileri

Çocuğunuza okulda daha başarılı olması için ne yedirmelisiniz?

Sonunda uzun yaz tatili bitti ve okullar açıldı. Yurt çapında kalemden, kitaba; silgiden, kalemtıraşa yoğun bir telaş tüm aileleri kapladı…

Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur ve doğru gıda çocuğunuzun beyin fonksiyonlarının etkili bir şekilde işlemesine yardımcı olur.

Nasıl kalbimiz, böbreklerimiz, kaslarımızın sağlığı için doğru beslenmek önemliyse; beynimiz için de doğru gıdaları seçmek o derece önemlidir.

Peki, çocuğunuzun okul başarısını arttırmak için ona ne yedirmelisiniz

x1. Baklagiller

Vücudunuzdaki her şey gibi beyin de enerji olmadan çalışamaz. Ders çalışırken konsantre olmak ve konuya odaklanmak enerji desteği gerektiren bir süreçtir. Bunu başarmanın en pratik yolu da fasülye, nohut, börülce, bulgur ve mercimek gibi baklagilleri tüketmekten geçer. Baklagiller düşük glisemik indekse sahip oldukları için şekerin kana yavaş yavaş geçmesini sağlar. Beyin sağlığınız için özellikle kahverengi baklagilleri tercih etmenizi öneririz.

2. Balık

Av yasağı bitti, balık sezonu açıldı. Balığın da ucuzlamasıyla beraber balık sofralarımızın vazgeçilmez gıdalarından biri olmaya başladı. Esansiyel yağ asidleri vücudumuz tarafından yapılamaz bu yüzden dışarıdan alınması gerekir. En etkili omega-3 yağ asidi EPA ve DHA doğal olarak balıkta bulunur.

Bununla beraber soya fasülyesi, keten tohumu, kabak çekirdeği ve cevizde de aynı yağ asidleri benzer şekilde mevcuttur. Bu yağ asitleri beyin fonksiyonlarının verimli çalışması ile kalp, eklemler ve genel duygudurumumuzun iyiliği için önemlidir.

Peki hangi balığı seçmeli?

Bu noktada beyin sağlığımız için yağlı balıkları seçmeliyiz. Somon, alabalık, uskumru, sardalya ve palamut en iyi seçenekler arasındadır. Kanda DHA düzeylerindeki düşüklük artmış Alzheimer hastalığı riski ve hafıza kaybı ile ilişkili bulunmuştur. Özellikle okul döneminde çocuklarınızın güçlü hafızaya sahip olmasını istiyor ve moral motivasyonlarının yüksek kalarak stresle baş etmelerini amaçlıyorsanız, balıktan vazgeçmeyin!

3. Yaban Mersini

Kırmızı ve koyu renkli meyveler olmazsa olmazlarımız. Türkiye’nin dört bir yanında bolca bulunmasına rağmen halen daha sıklıkla yurtdışından ithal ettiğimiz bu mucizevi meyve tam bir sağlık deposu. ABD’de yapılan bir çalışmada yaban mersini tüketiminde yakın hafıza kaybına bağlı sorunların azaldığı ve hatta düzeldiği gözlemlenmiştir. Bu sebeple antosiyaninlerden zengin bu besini mutlaka çocuklarınızın beslenme çantasının içine bir avuç koymaya gayret edin.

4. Domates

Nasıl yani diyebilirsiniz, lakin tam da böyle… Domateste bolca bulunan güçlü antioksidan likopen, özellikle beyin hücrelerinin erken dönemde hasarlanmasını önleyerek alzheimer ve demans gelişimini engellemektedir. Tercihen domatesi pişirerek tüketin ve zeytinyağı ile etkisini güçlendirin.

5. Vitaminsiz olmaz!

Özellikle B6, B12 ve Folik asit kandaki homosistein düzeyini azaltan önemli vitaminlerdendir. Artmış homosistein düzeyleri artmış inme, bilişsel aktivitede azalma ve alzheimer hastalığı ile ilişkilidir. Bir grup yaşlı hastaya yapılan çalışmada B6, B12 ve folik asid takviyesinin beyin boyutlarındaki küçülmenin hiç takviye almayanlara göre daha az olduğu tespit edilmiştir. B vitamini nerede mi? Çok basit: yumurta, yeşillikler, balık ve tavukta…

6. Frenk üzümü

Nereden bulacağız diyebilirsiniz ama aslında ormanlarımız ağzına kadar bunlarla dolu. Özellikle yüksek c vitamini düzeyine sahip frenk üzümü bilişsel canlılığı arttırarak hafızayı güçlendirmektedir. Frenk üzümü bulamadım, başka alternatif ne olabilir mi diyorsunuz? Hemen söyleyelim: Kırmızı biber, turunçgiller ve brokoli…

7. Kabak Çekirdeği

Eğer yazdıklarımız size kabak tadı vermediyse ve buraya kadar okumayı başarabildiyseniz işte karşısınızda hafızayı güçlendiren, düşünsel yetenekleri geliştiren vitamin ve mineral deposu kabak çekirdeği. Stres baskılayıcı magnezyum ile mutluluk hormonu serotonin öncülü triptofandan zengin kabak çekirdeğini çocuklarınıza yedirmenizi tavsiye ederiz.

8. Brokoli

Brokoli müthiş bir K vitamini deposudur. K vitamini bilişsel fonksiyonları verimli hale getirir ve zihni güçlendirir. Brokoli glukosinolat denilen ve asetilkolinin yıkımını yavaşlatan bileşenden zengindir. Bu sayede asetilkolin sinir hücreleri arasında daha uzun süre kalır ve beynimizin daha verimli çalışmasını sağlarken hafızamın daha keskin hale gelmesine yardımcı olur. Asetilkolin düzeyindeki düşüklük Alzheimer hastalığı ile ilişkilidir.

9. Adaçayı

Adaçayı sadece soğuk algınlığına iyi gelir boğazı yumuşatır diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Adaçayı hafızayı güçlendirmesi ve konsantrasyonu arttırması ile ün yapmıştır. Yemeklerinizin içine adaçayı koymak istiyorsanız bunu pişirme sürecinin sonuna erteleyin ki içindeki yararlı yağlar yok olmasın.

10. Tabi ki ceviz, badem ve fındık…

ABD’de yayınlanan bir makalede özellikle ileri yaşta E vitamini takviyesinin kognitif fonksiyonlardaki bozulmayı önlediği gösterilmiştir. O yaşa kadar beklemeden çocuklarınızın E vitamini ihtiyacını karşılamak için onların cebine cebine fındık, ceviz, badem ekleyin hem acıktıklarında zararlı gıdalara yönelmesinler hem de zekaları pırıl pırıl ışıldasın.

Son bir not; günümüz çocuklarının en büyük sorunu tablet ve cep telefonlarına olan inanılmaz bağlılıkları. Onları bu takıntıdan kurtarmak ayrı bir yazının konusu olsa da, etkin egzersiz ve sporun zeka gelişiminde çok önemli olduğunu unutmayın!

Çocuklarınızın ellerinden tutun dışarıda oynatın…

Aşırı sıcaklarda sağlık için ne yapmak gerekiyor?

Sevdiklerinizi hava sıcaklığının olumsuz etkilerinden korumak için lütfen bu bilgi notunu paylaşın!

Türkiye bu hafta itibari ile yeni bir sıcak hava dalgasının etkisi altına giriyor. Bu noktada bazı önlemler almak hepimiz için hayati önem arz ediyor. Eğer gereken önlemleri almazsak, sıcak çarpması denen ve hayatımızı tehdit eden ciddi bir durumla karşı karşıya kalabiliriz.

Öncelikle sizlerle bu konudaki üzücü bir anımı paylaşmak istiyorum:

Bir akşam acil serviste nöbetçiyken 45 yaşlarında bir erkek kalbi durmuş vaziyette ambulansla hastanemize getirildi. Yaptığımız incelemede kendisinin demir ustası olduğunu ve yaz sıcağında, sabahtan bu yana su içmeden ve koruyucu krem kullanmadan güneş altında kaldığını üzülerek tespit ettik. Ne yazık ki bu erkek hasta sıcak çarpması sonucu beyninde ödem gelişmesi sebebiyle hemen hayatını kaybetti.

Böyle üzücü bir olayla karşılaşmamanız için sizlere birkaç tavsiyede bulunacağım. Sizlerden ricam bu dediklerimi harfiyen uygulamanız ve yakınlarınızla paylaşmanız. Çünkü sıcak çarpması önlenebilir ama önlenmediği durumda ölümcül olabilen bir durumdur.

Peki, aşırı sıcaklarda sağlık için ne yapmak gerekiyor?

1- Hafif ve pamuklu giysiler tercih edin.

2- Dışarıda uzun süre kalacaksanız en az 15 faktör güneş kremi sürerek dışarı çıkın.

3- Günde en az 2 litre su için, tarlada ya da bahçede çalışırken mutlaka yanınızda su bulundurun, dışarıya su içerek çıkın.

4- Arabada kesinlikle ve kesinlikle çocuğunuzu, yakınınızı veya evcil hayvanlarınızı arabanın camı kapalı bir şekilde tek başına bırakmayın! Güneş altında araba içerisindeki sıcaklık 10 dakika içerisinde 20 derece artar ve bu durum hayati tehlike oluşturur.

5- Kronik hastalığınız varsa mümkünse güneşe çıkmayın, işlerinizi günbatımına ve havanın serinlediği saatlere aktarın.

6- Yaz aylarında yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağların kullanılmalı, yemekleri pişirirken ise kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır.

7- Besin zehirlenmeleri özellikle yaz aylarında artmaktadır. Çoğunlukla hafif seyirli ve kısa süreli olmalarına karşın, zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilgili bazı faktörler besin zehirlenmelerinin zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta ölümcül olmasına yol açabilmektedir. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulan potansiyel riskli besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.

8- Yaz aylarında özellikle rota virüslerden kaynaklanan bebek ve çocuklarda yaygın olarak görülen ishallerin önlenmesinde el hijyeni ile sebze ve meyveleri yemeden önce iyice yıkamak çok önemli olup, ishali olanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

9- Çay, kahve, gazlı içecekler ve alkolü su kaybı yapması sebebiyle güneş altında asla ve asla tüketmeyin.

Bu bilgileri uygulayın ve paylaşın ki, yaşama bağlı kalın! Bol güneşli ama sağlıklı günler dilerim!

Uzm. Dr. Özgür Niflioğlu

İç Hastalıkları ve Fitoterapi Uzmanı – Obezite Atölyesi Kurucusu

Instagram.com/uzm.dr.ozgurniflioglu

Çocuklarıyla daha uzun zaman geçiren babaların çocuklarının daha az obezite hastalığına yakalandığı tespit edildi.

Araştırmacılar babaların çocuklarıyla ebeveynlik aktivitelerine katılımlarını değerlendiren bir çalışma yaptı ve bu çalışmada çocukları ile ilgilenme, yemek yapma dışarda oyuna götürme ve beslenmeye ilişkin kararlarında rol alma gibi çeşitli sağlık ve disiplin kuralları incelendi.

Çalışmaya iki ile dört yaş arasındaki çocuklar alındı. Çocuklarıyla daha fazla vakit geçiren babaların çocuklarının dört yaşına geldiğinde babaları tarafından ilgi görmeyen çocuklara göre obeziteye yakalanma riskinin %30 daha az olduğu tespit edildi.

Çocukların giyimine yardım etmek, banyo yaparken yardımcı olmak, dişlerini fırçalamak yataklarına yatırmak gibi her ilave aktivitenin alınan kiloyu daha da azalttığı tespit edildi.

Sağlıklı nesiller yetiştirmek isteyen babalar çocuklara ipad ya da telefonları yerine sevgilerini vermeli.

Sağlıklı bir yaşam için bu bilgiyi sevdiklerinizle paylaşın!

​Mutlu barsak mutlu yaşam demektir! Barsaklardaki mutluluğun yolu ise fiberden geçmektedir. Hedef kilonuza ulaşmanın birincil yolu sağlıklı sindirim sistemidir.

Son dönemde yapılan çalışmalar fiberden zengin beslenmenin barsak sağlığına olan etkilerini her geçen gün farklı bir açıdan ortaya koymaktadır. İster kolesterol seviyelerinizi düşürmeye çalışın, ister kan şekerinizi belli aralıklarda tutmayı hedefleyin; isterseniz de kilo vermeye çalışın; fiberden zengin beslenme tüm hedeflerin ana unsurunu oluşturur.

Bugünkü yazımda size fiberden zengin pratik besinleri özetlemeye çalıştım.

1- Badem

Bir avuç badem günlük fiber ihtiyacınızın beşte birini karşılar. Bademi ister çiğ, ister badem sütü, isterseniz de ezme olarak tüketebilirsiniz. Nasıl tüketirseniz tüketin, bademsiz gün geçirmeyin!

2- Baklagiller

Baklagiller müthiş bir fiber deposudur. Sadece 1 fincan baklagil günlük fiber ihtiyacınızın yarısından fazlasını karşılayabilir. Baklagilleri namı diğer fasülye – nohut vb. ürünleri birçok yerde kullanabilmeniz de işin cabasıdır. İster yemeye ister salataya katın, sağlıklı barsaklar için baklagilleri unutmayın!

3- Meyveler

Meyveler içinde bolca vitamin ve mineral bulunduran paketlenmiş fiber depolarıdır. Elma, muz, portakal, mango ve böğürtlenler fiberden en zengin meyveler olmakla beraber; en yakın marketten bile bulunabilecek kadar bize yakındır. Yazları sıcak ve kurak olan ülkemizde gün içinde kurumamak için meyve tüketin!

4- Patlamış Mısır

Evet, yanlış duymadınız 🙂 Evde film izlerken o karşısına geçip afiyetle yediğiniz atıştırmalıktan bahsediyorum. Her yerde her zaman kolaylıkla tüketilebilen patlamış mısır zengin fiber içeriğiyle barsaklarımızda bayram etkisi yaratıyor. Tabi bu noktada en önemli ayrıntı patlamış mısırın organik olanının yağsız – tuzsuz şekilde tüketilmesi.

5- Avokado
 
Pek bizim memleketin meyvesi olmamakla beraber, avokado zengin fiber içeriğiyle diğer meyvelerden açık ara öne çıkıyor. Düşünün ki her bir fincan avokado 11 gram fiber içeriyor. Bu oran en zengin fiber içeriğine sahip dediğimiz gıdaların (fasulye hariç) dahi iki katı.

Avokadoyu beslenme planınıza birçok farklı şekilde ekleyebilirsiniz. Avokado tostu, avokado makarnası, avokadolu salatalar ve avokadolu cheesecake’ler son dönemin popüler sunumlarından. Tabi avokadoyu zevkinize uygun farklı gıdalarla karıştırıp yeni tatlar üretmek de sizin elinizde.

6- Tohumlar

Neredeyse bana gelen her hastam aynı soruyu soruyor: “chia tohumu yiyelim mi hocam?” Şöyle ifade edelim; 1 yemek kaşığı chia tohumu 6 gram fiber içeriyor. Lakin bu işin esas güzelliği ise chia tohumu gibi gıdaları birçok öğünde ana yemeklerinizin içine katarak, tadının bile farkına varmadan tüketebilmenizden geçiyor. Özellikle fast food nesli haline gelen çocuklarınızda bu yöntemi denemenizi ve onlara çaktırmadan da olsa fiber yedirmenizi gelecek yıllardaki sağlıkları için şiddetle tavsiye ederim.

Bu tohumları yoğurda, yulaf lapasına, pancake’lere aklınıza şu an gelen veya gelmeyen pek çok şeye katarak tüketebilirsiniz.

7- Kinoa

Tatil planlarınız arasında İnka’ların kayıp şehri machu picchu (maçu piçu) var mı bilemiyorum lakin; İnka’ların binlerce yıl önceki icadının son dönemde gittikçe artan oranda popüler hale geldiğini söyleyebilirim. Bu arada eklemeden geçemeyeceğim başta patates ve domates olmak üzere tükettiğimiz pek çok gıdanın icadı Peru’daki İnka medeniyetine dayanıyor. Gıdanın da icadı olur mu demeyin, İnka medeniyeti bundan üç bin yıl önce ziraat fakültesi kurup deneysel tarıma başlayan ilk kültürlerden biri. Sözü uzatmadan, şununla bitirelim zengin demir, potasyum, magnezyum içeriğiyle ve de bir fincanında 5 gram fiberle kinoa yemeklere katık olarak kullanılabilecek verimli bir vitamin mineral deposu.

Sağlıklı kilo vermek ve mutlu barsaklara sahip olmak için; fiberden zengin beslenmeyi es geçmeyin.

Instagram.com/uzm.dr.ozgurniflioglu

Uzm. Dr. Özgür Niflioğlu

Obezite Atölyesi Kurucusu

İç Hastalıkları ve Fitoterapi Uzmanı